jonas, Amsterdam

terug naar overzicht

Aan de haven van IJburg staat Jonas: een gebouw met 190 middeldure huurwoningen, 83 casco koopwoningen en een scala aan ondersteunende voorzieningen. Het is een gebouw met een vernieuwend woonconcept en een spectaculair ruimtelijk interieur dat de hoogst haalbare duurzaamheidscertificering krijgt: BREEAM Outstanding. Jonas zal de sociale cohesie in het nog jonge stadsdeel vergroten doordat het een duurzaam en uitnodigend hart voor de buurt zal zijn.

Het ontwerp voor Jonas, met een mixed-use programma, is gemaakt door Orange Architects in opdracht van Amvest en is tot stand gekomen in samenwerking met ABT, Felixx Landscape Architects, Site Urban Development en stadsmaker Floor Ziegler. Ballast Nedam West heeft de uitvoering op zich genomen.

De naam Jonas refereert aan het verhaal van ‘Jonas en de Walvis’. Dat staat voor avontuur, maar ook voor beschutting en geborgenheid in een ‘groot lichaam’. Het is een stoer gebouw met een warm hart. Tegelijkertijd is Jonas een duurzaam en aansprekend gebouw dat zich onderscheidt van de omliggende gebouwen op IJburg, vanwege de speciale ligging op de landtong en het bijzondere programma dat hier gehuisvest is. Het gebouw verbeeldt op een uitgesproken wijze de thema’s die bij deze locatie horen; water, kade en maritiem ambacht. Hierdoor wordt Jonas heel vanzelfsprekend, omdat het de ‘ziel van de plek’ omarmt en zichtbaar maakt.

De naam Jonas refereert aan het verhaal van ‘Jonas en de Walvis’. Het staat voor avontuur en intimiteit, maar ook voor beschutting, geborgenheid en behagelijkheid in een ‘groot lichaam’

Het gebouw vormt samen met zijn omgeving een ‘woonlandschap’. De rots, die naast entree tot de ondergrondse parkeergarage ook dienst doet als tribune bij het plein, vormt de aankondiging van Jonas aan de straatzijde. Het openbaar toegankelijke plein voor het gebouw werkt als een driedimensionale speelplaats, en biedt ruimte voor allerlei bijzondere activiteiten, zoals een filmvoorstelling of een evenement. De groene inrichting, met bomen die voor schaduw zorgen, nodigt uit tot verblijven, met in de zomer zelfs een stadsstrand aan de gracht.

Jonas creëert met zijn onregelmatige gevelopeningen een beeld waarbij de ramen zachtjes over de gevel lijken te golven. Daarmee is Jonas net anders. Het gebouw is niet van steen, maar bekleed met donkergekleurd, geprepatineerd zink. De gevel staat niet op de grond, maar is opgetrokken, het volume is niet rechthoekig, maar diamantvormig. Daarmee is het gebouw zowel vertrouwd als vervreemdend, rationeel maar ook sculpturaal, herkenbaar maar ook vernieuwend.

Maar de echte verrassing van Jonas zit aan de binnenkant; Deze is gastvrij, warm en spectaculair en geeft uitdrukking aan een modern en duurzaam gemeenschapsleven. Het interieur is onverwacht en surrealistisch. Het ruimtelijke concept is gebaseerd op de wijze waarop traditioneel houten schepen worden gebouwd; Een serie achter elkaar geplaatste spanten vormt het skelet, dat daarmee de belangrijkste drager van het gebouw wordt. Hierdoor kunnen grote uithollingen in het bouwvolume gemaakt worden, waarbij het gevraagde woningprogramma, met in totaal 273 appartementen, in de ‘huid’ van het gebouw zit.

Het landschap dringt binnen tot in de verste uithoeken van het gebouw. Bijzondere publieke en collectieve functies, zoals de huiskamer, de filmzaal, de canyon, het bergpad, de bospatio en het dakstrand met rooftopbar, vormen een ketting van belevenissen door het gebouw. De commerciële voorzieningen in de plint, die passen bij het concept van Jonas, zorgen voor extra dynamiek op de begane grond en aan de kade. De voorzieningen op de begane grond zijn publiek toegankelijk voor de buurt.

Het woonconcept van Jonas wordt ondersteund door een community manager, die dicht bij de bewoners staat en geraadpleegd kan worden voor bijvoorbeeld het reserveren van een logeerkamer, de yogaruimte of een deelauto. Ook organiseert hij samen met bewoners en buurtbewoners diverse activiteiten.

Naast de aandacht voor sociale duurzaamheid zit Jonas boordevol technisch duurzame voorzieningen. Het gebouw is volledig energieneutraal, met een groot aantal zonnepanelen op het dak. De duurzame energie wordt onder andere ingezet voor de installaties en de verlichting. Verder is er lagetemperatuurverwarming voorzien, met een aansluiting op het warmtenet. En er is een koudeopslagbron die gebruik maakt van het aangrenzende water: Thermische Energie uit Oppervlaktewater (TEO). Hierdoor kunnen de woningen zowel verwarmd als gekoeld worden.

Naast de toekomstbestendige energievoorziening is ook ingezet op het reduceren van het materiaalgebruik en hergebruik bij het toepassen van grondstoffen. De milieu-impact van materialen was een belangrijk selectiemiddel en gedurende het proces is de inzet van diverse grondstoffen meerdere malen heroverwogen. Ook de schaduwprijs en carbon footprint van constructiematerialen zijn gedurende het ontwerpproces continu gemonitord en geoptimaliseerd. Zo is het beton CSC-gecertificeerd en het granulaat bestaat uit minimaal een kwart gerecycled materiaal, bijvoorbeeld uit bouwafval. Zowel in het interieur als in het exterieur wordt Europees Douglashout toegepast.

Het landschapsontwerp is natuur-inclusief en is gericht op het versterken van de ecologische waarden van de regio

Het landschapsontwerp is natuur-inclusief en is gericht op het versterken van de ecologische waarden van de regio. Zo wordt inheemse oevervegetatie aangeplant. Bovendien worden in het water mosselriffen gecreëerd als een natuurlijke manier om de waterkwaliteit te verbeteren en de biodiversiteit te vergroten. Een bijzondere voorziening is de oeverzwaluwwand die zal worden gerealiseerd. De oeverzwaluw is een diersoort die van oorsprong voorkomt in het gebied maar die door alle bouwactiviteiten steeds verder in de verdrukking komt. De ecologische wand moet er voor zorgen dat ook deze dieren weer hun plek krijgen in de wijk.

Het landschapsontwerp is natuur-inclusief en is gericht op het versterken van de ecologische waarden van de regio

Naast de maatregelen op het gebied van flora en fauna wil Jonas op verschillende manieren bijdragen aan het tegengaan van de gevolgen van klimaatverandering. Regenwater wordt opgevangen in de kelder en hergebruikt voor toiletspoeling in de publieke ruimten en commerciële units op de begane grond. De beplanting op het dakstrand zorgt voor een vertraagde afvoer van het regenwater.

De stromende waterlaag op het glasdak boven de canyon voorziet in een aangename beleving van het dakstrand en in koeling van het glas en de canyon in de zomer. De patio, waar een aantal volwassen bomen wordt aangeplant in de volle grond, is een schaduwrijke plek voor contemplatie, en uitermate geschikt om je even terug te trekken op een hete zomerdag.

Vanaf de eerste schets is het de ambitie geweest om van Jonas één van de duurzaamste woongebouwen van Nederland te maken. Om dit meetbaar te maken is het BREEAM-duurzaamheidsmethodiek als leidraad gebruikt. Jonas heeft de hoogst mogelijke certificering behaald: BREEAM Oustanding – pas als tweede woongebouw in Nederland. In 2020 heeft het ontwerp voor Jonas al twee BREEAM-awards weten binnen te halen: in de ‘Homes Projects’ en in de ‘Regional Award – Western Europe’ categorieën.

Hoe genereus kun je zijn! De deuren staan open, de huiskamer en het bos zijn publiek toegankelijk. Overdag is de canyon te bezoeken en kan iedereen door het gebouw het rondje om de haven maken

Alles in Jonas is er op gericht om ontmoetingen in en om het gebouw te stimuleren, waarmee Jonas een verzamelplek voor activiteiten wordt en als een katalysator voor de buurt kan werken. Naast de technische duurzaamheid willen we met Jonas laten zien dat ecologie en sociale duurzaamheid belangrijk zijn voor het succes van een gebouw en zijn omgeving. Door de verschillende collectieve ruimtes in en om het gebouw als een parelketting aaneen te schakelen ontstaat een betoverende leef- en verblijfwereld. Deze is niet alleen toegankelijk voor de bewoners van het gebouw, maar deels ook voor IJburgers die het gebouw bezoeken. Zo is een goed en samenhangend programma ontstaan, dat de landtong tot leven wekt. Een gebouw dat je kan bezoeken en waar je kan samenkomen. Een echt hart voor IJburg!

Projectdetails
  • Locatie
  • Amsterdam, Nederland
  • Opdrachtgever
  • Amvest
  • Ontwerp
  • 2017
  • Realisatie
  • 2022
  • Oppervlak
  • 29.950 m2
  • Programma
  • Mixed-use
  • Opdracht
  • Aanbesteding | 1e prijs
  • Team
  • Patrick Meijers, Jeroen Schipper, Paul Kierkels, Elena Staskute, Florentine van der Vaart, Irina Vaganova, Athanasia Kalaitzidou, Gloria Caiti, Luís Cardoso, Kapilan Chandranesan, Eric Eisma, Filippo Garuglieri, Casper van Leeuwen, Francesco Mainetti, Manuel Magnaguagno, Angela Park, Niek van der Putten, Erika Ruiz, Ivan Shkurko
  • Adviseurs
  • ABT, Felixx Landscape Architects, SITE urban development, Pubblik&Vos, Bureau Stadsnatuur, JMJ Bouwmanagement, Floor Ziegler, SmitsRinsma
  • Aannemer
  • Ballast Nedam West
  • Fotografie
  • Sebastian van Damme, Emile Hoens via Flare Department, Stijn Poelstra
Awards
  • BNA Beste Gebouw van het Jaar 2023 | Winnaar
  • Zuiderkerkprijs 2023 | Winnaar
  • BREEAM 2020 - Homes - Design Stage Award | Winnaar
  • BREEAM 2020 - Regional Award Western Europe | Winnaar
  • Archello Awards 2023 - Housing Project of the Year | Winnaar
  • Archello Awards 2023 - Overall, Building of the Year | Winnaar publieksprijs
  • Architizer A+ Awards 2023 - Multi Unit Housing, Mid Rise | Winnaar
  • Co-living Awards 2023 - Buidling & Architecture | Winnaar
  • Eurasian Prize 2020 - Architecture | Winnaar
  • Future House Awards 2023 - Residential | Winnaar
  • Abe Bonnema Prijs 2023 | Finalist
  • Amsterdamse Architectuurprijs 2023 | Nominatie
  • Arie Keppler Prijs 2024 | Nominatie
  • Architectenweb Awards 2023 - Woongebouw van het Jaar | Finalist
  • Dak van het Jaar 2023 | Nominatie
  • Frame Award 2023 - Co-living Complex of the Year | Finalist
  • The International Architecture Awards 2024 | Eervolle Vermelding
  • Mies van der Rohe Award | Genomineerd
  • Natuurinclusief Bouwen & Ontwerpen Award 2023 | Finalist
  • Rooftop Awards 2023 | Finalist
  • Arie Keppler Prijs 2024 | Nominatie
  • Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2024 | Nominatie
  • Betonprijs 2024 | Nominated
  • SEAL Sustainable Product Award 2024 | Winner
Publicaties
Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2024
Abe Bonnema Architectuurprijs 2023
Abe Bonnema Architectuurprijs 2023

Abe Bonnema
Architectuurprijs 2023
Optimisme

©ir. Abe Bonnema Stichting
Leeuwarden, December 2023

AD

'Dwalen door de buik bij Jonas op IJburg'
Editie 21/12/2022

AD
Amazing architecture
Arcam
Arcam
Arcam
Arcam
Arcam
Archdaily
Archdaily
Archdaily
Archdaily Brazil
Archello
Archiblog
Archilovers
Archinect
Archiposition
Architectenweb
Architectenweb
Architectenweb
Architectenweb
Architime
Arqa
AT5
Azure Magazine
Baunetz
BauNetz
BNA
BNA
Bouw en Uitvoering
Bouw en Uitvoering

'Wonen in de wondere wereld van Jonas'
Editie nr. 2 2021
p. 8-21

Bouwformatie
Bouwwereld
BREEAM-NL magazine 2023
De Brug
Cement online
Cement online
Cobouw
Cobouw
Cobouw
Cobouw
Cobouw
De Architect
De Architect
Décor design
De Groene Architectuurgids van Amsterdam 2000-2025

'De 25 groenste gebouwen 2018-2022'
p.131-133

De Limburger

'Amsterdams ‘walviswooncomplex’ van architect uit Heerlen is Gebouw van het Jaar: ‘Een mooi vormpje vind ik niet interessant’
Editie 12/05/2023

Divisare.com
Duurzaam Gebouwd
e-architect
e-architect
Frame
Gemeente Amsterdam
Global Design News
Green Buildings Magazine

Editie 4, 2019
pp 48-61 (RU)
pp 129-131 (EN)

Het Houtblad

'De avontuurlijke buik van Jonas'
Editie 4, 2023
p. 52 - 53"

Het Parool
Het Parool

'Dwalen door de buik van de walvis'
Editie 21/12/2022
p. 14 - 15

Het Parool
Het Parool
IdC magazine

Jonas
pages 62-69

Inhetnieuws.nl
L'industria delle construzioni

Pagina 52 & 62

Metalocus
NedZink
NH Nieuws
NL Times
NOS
Nul20
Nul20
Oost-online
Podcast: Floor Ziegler
PropertyNL
Reformatorisch Dagblag
SA.lt

'Architekto Vaidmuo Projektuojant A++ Klasés Pastatus'
Editie 06/07, 2023
p. 8 - 13"

Tektoniek
Totalarch
Trouw

"De 'Beste Gebouwen' zijn betaalbare woningen"
Editie 10/05/2023
p. 7

Trouw

'Duurzaam én betaalbaar: Amsterdams wooncomplex Jonas uitgeroepen tot Beste Gebouw van het Jaar'
Editie 12/05/2023
p. 11

VastgoedBerichten
Volkskrant

'Appartementencomplex Jonas uitgeroepen tot Beste Gebouw van het Jaar'
Editie 12/05/2023

World landscape architecture
Nook

magazine, Jonas pagina 50-54

Zawod:architect

magazine, Jonas pagina 90-96

naar boven
volgende
project